İstemli olarak idrar yapamamak olarak tanımlanabilecek üriner retansiyon sıklığı yaş ile artmaktadır. Yaklaşık olarak 70 yaşında olan erkeklerin %10’u, 80 yaşında olanların ise %30’u ani gelişen idrar yapamama ile karşılaşmaktadır. Kadınlarda ise bunun sıklığı bilinmemektedir. Bu yazımızda erkeklerde ani gelişen idrar yapamama sorununu konu alacağız.
Mekanik tıkanıklıktan enfeksiyonlara, alınan ilaçlardan sinir sistemi hastalıklarına kadar bir çok neden ani idrar yapamama haline neden olabilir. Bunların arasında Prostatın Yaşlılığa Bağlı Büyümesi (Benign Prostat Hipertrofisi [BPH]) ilk sırada gelirken prostat veya idrar kanalı iltahapları, vajinitler, antikolinerjik ilaç kullanımı (En sık olarak grip ilaçları) ve sinir sistemi hasarları sık görülen diğer nedenlerdir.
İdrar sıkışması ile gelen hastaya doktorun ilk müdahalesinin amacı esas nedeni ortaya çıkarmaktan çok idrar kesesini boşaltarak hastayı rahatlatmak yönündedir. Bunun için genellikle idrar kanalı yolu ile bir idrar sondası takılırken (Foley idrar sondası uygulaması), idrar sondasının idrar kanalından geçirilerek takılamadığı durumlarda basit bir operasyonla göbekten delinerek idrar kesesine bir sonda takılması gerekecektir (Suprapubik kateter uygulaması [Sistofix®]).
Hastanın idrar kesesinin boşaltılmasını takiben neden yönelik olarak bir takım testler yapılması gerekecektir. Bunların başında idrar tahlili, kan testleri ve idrar sistemine yönelik ultrason gelirken karmaşık vakalarda buna ek olarak ürodinami benzeri ileri tetkikler gerekebilir.
Kesin tanı konulmasını takiben doktorunuz tanıya yönelik tedaviye başlar ve uygun olan zamanda idrar sondasını çıkarır. Hasta eğer idrar sondasının çıkarılmasını takiben tekrar idrar yapmakta zorluk çekerse çoğunlukla cerrahi tedavi adayı olur.